Fjordkysten regional- og geopark har som mål å bli ein UNESCO global geopark (UGG). For å oppnå ein slik status må ein ha eit avgrensa, klart definert samanhengande geografisk område som inneheld ein geologi som er av internasjonal betyding.
Klikk her for å lese meir om geoarven vår.
I ein geopark ynskjer ein å vise korleis dei geologiske føresetnadane har påverka det biologiske mangfaldet, landbruket, busetnaden, industriutviklinga, samferdselen og kulturen i området. Ein geopark er ikkje ein «geologipark», den skal legge til rette for formidling heile av natur- og kulturarven i området til forskjellege målgrupper som til dømes grunnskuleelevar, studentar, turistar eller lokalbefolkninga. Området vert ikkje verna på nokon måte; næring og utbygging kan halde fram, under føresetnad om langsiktig berekraft. Natur- og kulturarven er kapitalen som er grunnlaget for verdiskapinga i området.
Geoparkar har i stor grad same filosofi og mål som regionalparkar; berekraftig samfunnsutvikling og forvalting av kultur- og naturarv. Derfor er det heilt naturleg med ein kombinasjonspark slik som Fjordkysten regional- og geopark er.
Fjordkysten regional- og geopark vart godkjent som Norsk Geopark hausten 2021 og i løpet av 2024 skal det sendast søknad om å verte ein UNESCO Global Geopark. Per 2022 finnast det 169 UNESCO Globale Geoparkar i verda, i fordelt på 44 land.
Geopark er ikkje ein beskytta tittel, og kan nyttast sjølv om ein ikkje er godkjent som norsk geopark, eller som UNESCO global geopark.
Oppgåver til ein UNESCO Global Geopark
Hovudaktivitetane til ein UGG må i følgje UNESCO vere desse:
- Management-plan: Geoparken må til ein kvar tid ha ein oppdatert «management»-plan som gjer greie for Geoparken sin misjon, strategiar, utviklings- og handlingsplanar, kommunikasjon, vern, infrastruktur/ fasilitetar, økonomi, partnarskap og samarbeid med ulike aktørar.
- Definere geolokalitetar (både geologiske og ikkje-geologiske), gjere dei tilgjengeleg, sikre vedlikehald og tilby formidling/oppleving av dei.
- Syte for god synlegheit av Geoparken (skilting, tavler, flyers, internett osv.), helst på fleire språk.
- Sikre god offentleg service med tanke på informasjon, infrastruktur og fasilitetar. Servicetilbodet skal bidra til berekraftig reiseliv og næringsutvikling generelt.
- Formidling til ulike målgrupper (vaksne, familiar, skuler, studentar osv.) på ulike flater/med ulike metodar om både geologi og annan type natur- og (immateriell) kulturarv. Formidlinga må vere forståeleg for ikkje-fagpersonar. UNESCO legg stor vekt på at Geoparken har mange innovative og ulike formidlingsprogram.
- Forsking: Geoparken bør anten leie eller vere involvert i ulike forskingsprosjekt (geovitskap, naturvern, kulturminnevern).
- Bidrag innan klimaendring og naturfarar: Geoparken må dokumentere korleis han er involvert i desse tema (spesielt viktig viss enkelte geolokalitetar er trua av klimaendring/naturfarar).
- Utvikling av berekraftig reiseliv (geoturisme)
- Strategiar, tiltak og resultat for berekraftig utvikling på lokalt nivå: prosjekt, partnarskapsavtalar, Geopark-varemerke, promotering av lokalprodukt og partnarar gjennom festivalar, marknadar, webside, flyers osv.
- Involvering av lokalsamfunnet: Geoparken må vise korleis lokalsamfunnet er inkludert i planlegginga og er sikra tilgang og bruk av natur- og kulturarven.
- Internasjonal aktiv deltaking i det globale, europeiske og nasjonale geoparknettverket. UNESCO vurderer det internasjonale prosjektsamarbeidet med andre Geoparkar som ein av dei viktigaste oppgåvene til ein Geopark og ein av hovudgrunnane til å bli ein UGG.
- Aktiv nettverksbygging med aktørar/partnarar på lokalt, regionalt og internasjonalt nivå (skuler, høgskuler, bedriftar, lag, institusjonar osv.).
• Kvart fjerde år: Revalidering av Geoparken gjennom UNESCO. Dette er ein omfattande prosess som krev ein del ressursar. Viss Geoparken får «gult kort», gjeld det å sette i gong tiltak for å rette på «forsømingane» innan ei viss tid.
